Gaur, ColaBoraBoratik, Ludicos Anónimos J0K04N-en gogoratzen dugu; lehen ezagutzen ez genituen pertsonekin jolasten emandako bi goiz haiek, non denok elkarrekin jolastuz partekatu/esperimentatu nahi genuen. Txikitatik dakigu jolasek elkartu, ondo pasarazi, konfiantzazko espazioak sortu eta parte hartzen duten pertsonen araberako abentura desberdinak direla, baina askotan ez zaigu bururatzen jolasak dituen ezaugarri kolaboratiboak gure esparru profesionalerako berreskuratzea (batez ere, sorkuntza kolektiboko, dinamizazioko edo estrategiako uneetan).
2024an, ColaBoraBorak, jolasak ematen dizkigun aukerak ikertzearen eta esperimentatzearen aldeko apustua egin du. Horretarako, J0K04N izeneko laborategi moduko bat sortu genuen, non, gure artean, gaian interesa duten beste pertsona askorekin batera, jolasak lankidetzako edo eraikuntza kolektiboko prozesuetarako dituen abantailak aztertzen joan garen.
Azaroaren 8ko goizean, José Abellán Lúdicos Anónimos-eko sortzaileetako baten dinamizazioari esker, Akats Mundua. Indar Mundua-z gozatu genuen, itxuraz ezagunak diren munduak kolektiboki esploratzeko erabakiei, komunitateari eta paisaiei buruzko esperientzia ludikoa. Jolas-arau berak jarraitu arren, bi munduen bilakaera guztiz desberdina izan zen hasierako ikuspegiagatik eta parte hartzaileen artean sortzen joan ziren harremanengatik. Irudimena eta gure inguruko gertakari garaikideak izan ziren eraikuntzan protagonista.
Hurrengo goiza, azaroaren 9a, topaketa jolastia izan zen, parte hartzaileek emandako jolasak gurutzatu, probatu, testatu, aztertu eta jolasteko. Joko Anonimoak-en gutako bakoitzak ekarri genituen jolas guztiak mahai gainean jarri genituen, labur-labur aurkeztu ziren eta lehentasunen arabera egin genituen taldeak. Denok jolastuko genuen 3 edo jolas gehiagotan. Mahai jokoak ez ezik, mugimendu/kirol jolasak ere izan genituen, eta lekuz aldatu behar izan genuen. Kalean, beheko plazan jolasteak txipa aldatzea, energiaz betetzea eta hurrengo jokaldietarako burua argiagoa izatea eragin zuen.
TOPAKETAREN ONDORENGO HAUSNARKETAK
“Jolastu egin egiten da eta kitto”. Jolasteari denbora bat ematearen indarra.
Gure bizitzen erritmo bizkorrarekin eta gure ekintzek zeharkatzen duten joera produktiboarekin, kosta egiten da erritmo hori moteltzea eta, jolaste hutsagatik, jolasteko denbora hartzea. Hala ere, hori egiteak zein ondo egiten duen! Topaketa honetatik jolaserako espazioak eta denborak babesteko beharraz indartuta atera ginen.
Non kokatzen zara jolasean: dakizunetik edo esploratu nahi duzunetik?
Akats Mundua. Indar Mundua-k mundu komunak eraikitzera eraman gintuen, bi posizio kontrajarritatik abiatuta: akatsa edo indarra, modu erradikalean esploratuz. Esperientzia horrek agerian utzi zuen gure erosotasuna edo deserosotasuna jarrera horiek gure ohiko posizionamenduarekin bat datozen araberakoa dela.
Baina, gure lehentasun eta ohiturez harago, galdera hau egin behar diogu gure buruari: zer irabazten dugu dakigunaren, ongi egiten dugunaren, gure indarra irudikatzen duenaren zurruntasunari eusten diogunean? Zer dio aukera honek gutaz?
Aitzitik, nola egin aurre akatsetik, ez dakigunetik, huts egiteko etengabeko aukeratik sortzen den ziurgabetasunari? Zer indar sortzen dira esperimentazio jarraituko eremu honetan bizi gaitezkeenean?
Agian, jolasa funtsezko galderak itzultzen dizkigun ispilu bat da: ezagutzen duguna errepikatzera mugatzen gara edo oraindik imajinatu ez duguna deskubritzera ausartzen gara?
Jolastu eta Jokatu: Jolasa eta bere dimentsio komunitarioa ulertzeko bi modu
Topaketan, jolaserako hurbilketa ezberdinei buruz hausnartu genuen, eta horiek nola lotzen gaituzten prozesuen dimentsio komunitarioarekin. Euskarak, modu plastiko eta zehatzean, funtsezko bi kontzeptu eskaintzen dizkigu: jolastu eta jokatu.
- Jokatu testuinguru arautu batean jokatzeaz ari da, non jarraibide, helburu argi eta amaiera zehatz bat dauden. Jokoa muga jakin batzuen barruan garatzeko beharrezkoak diren arauak ezartzen dituen esparrua da.
- Jolastu, aldiz, ez da hainbeste arauetan zentratzen, baldintzetan baizik. Berekin dakar jolasa gerta daitekeen ingurune bat izatea, non inplikatutako pertsona guztiek modu espontaneo eta irekian parte hartu ahal izango duten, jokoa interakzioetatik sor dadin utzita.
Bi ikuspegi horiek gako baliotsuak eskaintzen dituzte prozesu komunitarioetan pentsatzeko. Alde batetik, arauek helburu komun baterantz aurrera egiten lagun diezagukete. Bestetik, baldintzek aukera ematen dute komunitarioa modu organikoan loratzeko, emaitzak behartu gabe. Horrek zera galdetzera garamatza: zein prozesutan da zentzuzkoagoa bata edo bestea sustatzea? Beharrezkoa al da lehenik baldintzak sortzea (jolastu) eta, ondoren, jarraibideak eta tresnak sartzea (jokatu)? Edo maila desberdinetan egon daitezke elkarrekin?
Azkenean, hausnarketak funtsezko galdera batera eramaten gaitu: nola diseinatuko ditugu inklusiboak diren eta pertsona guztiek erabat parte hartzea ahalbidetzen duten jolas-prozesuak eta komunitate espazioak, egitura zein berezkotasuna errespetatuz?
Dekalogo Ludikoa eta Jolastearen Oinarriak abiapuntu gisa
Topaketaren ekarpenik inspiratzaileenetako bat Ciudad Sombra eta José Abellanek Lúdicos Anónimos-ekin egindako lanaren eskutik etorri zen. Espazio horrek material bereziki baliotsuak eskaini zizkigun, hala nola Dekalogo Ludikoa eta Jolastearen Oinarriak, ekitaldiaren bitakoran sartu zirenak.
Deskargatu! BITAKORA J0K04N
Material horiek abiapuntu bat eskaini ziguten, “zero lauki” bat, jolasean eta kolektiboki pentsatzean murgiltzeko. Dekalogo horrek, jolasteko ekintzaren inguruan partekatutako ideiak eta emozioak antolatzeaz gain, koordenatu berean kokatzen laguntzen zigun esparru komun bat ere sortu zuen, lankidetza lana erraztuz.
TOPAKETATIK ETORRITAKOAK
Parte-hartzaile bakoitzari esperientzian laguntzeko diseinatutako bitakoraz gain, Akats Mundua. Indar Mundua saioko bideo txiki bat editatu dugu.
Gertatutakoaren ideia bat egin dezakezue ColaBoraBorako Flickr-en jasotako bi saioetako argazki-galeriekin:Akats Mundua. Indar MunduaetaJoko Anonimoak.
Post hau ixteko, egunero errepikatzen dugun mantra jolasti batekin uzten zaituztegu:
JOLASTU EZ DA ESATEN. JOLASTU EGIN EGITEN DA
